Framtíðin er á okkar ábyrgð.

Mikið er í fréttum um hin ýmsu framboð sem ætla að leiða þjóðina frá glötun fjórflokksins. Margt af því góða fólki, sem nú hefur stigið fram, hefur sett sig í framvarðarsveit hagsmunagæslu íslenskrar alþýðu og leggur nú allt kapp á, hvert í sínu horni, að setja saman framboðslista fyrir næstu alþingiskosningar.

Hver er tilgangurinn með því að stofna fjölmörg framboð með sambærilegum áherslum til að rétta hlut alþýðunnar?

Er öllu því góða fólki sem nú keppist við að setja saman hin ýmsu framboð svo umhugað um hagsmuni alþýðunnar að það getur ekki brotið odd af oflæti sínu og sameinast sem raunverulegur valkostur gegn spillingunni.

Liggur vandinn og hin raunverulega stjórnarkreppa í samstöðuleysi grasrótarinnar?

Hvað breytist ef við fáum yfir okkur fjölmarga valkosti sem allir lofa siðbót og raunverulegum kerfisbreytingum? Eru þeir sem hæst gala gegn óréttlæti og aðgerðarleysi kannski engu betri en núverandi ríkisstjórn ef þeir geta ekki komið sér saman um raunverulegan og raunhæfan valkost fyrir kjósendur?

Það besta sem gæti gerst fyrir stjórnmálaöflin sem bera ábyrgð á ástandinu sem við erum svo óskaplega ósátt við er samstöðuleysi þeirra sem telja sig kyndlabera réttlætis og breytinga.

Get ég sem kjósandi, millistéttarauli og virkur þjóðfélagsþegn gert kröfu til þeirra sem hafa vakið upp væntingar mínar um betra samfélag að bjóða fram valkost sem líklegur er til árangurs gegn því ömurlega ástandi sem nú ríkir?

Við vitum hvað fjórflokkurinn stendur fyrir og ef áfram heldur sem horfir standa valkostir kjósenda á milli kvalara sinna.

Umboðssvik, spilling og brotin loforð er sá raunveruleiki sem kjósendur hafa búið við um áratuga skeið. Því miður virðast þeir sem boða fagnaðarerindið og raunhæfar leiðir til betri lífskjara, ekki getað boðið kjósendum upp á raunhæfa leið til árangurs.

Þar liggur vandinn og ábyrgðin!

 

Fjárhættuspil lífeyrisforstjóra.

Voru gjaldeyrisskiptasamningar lífeyrissjóðanna óskiljanleg áhættusækni, lögbrot eða varnir?

Fyrir 30 árum var krónunni skipt út fyrir nýja. Þá kostaði dönsk króna eina íslenska og amerískur dollar rúmar sex krónur. Í dag kosta þessir sömu gjaldmiðlar 20 falt meira en þeir gerðu árið 1981 þrátt fyrir gjaldeyrishöft í landinu.

Þetta segir heilmikið um efnahagsstjórn landsins þó ekki sé ný saga að peningamálum þjóðarinnar hafi verið stýrt með óæðri endanum um áratugaskeið í þágu útvaldra vildarvina stjórnmálaelítunnar?

Það sem vekur mig til umhugsunar eru gjaldmiðlasamningar lífeyrissjóðanna rétt fryrir bankahrunið 2008. Sjálfur er ég sjóðfélagi í lífeyrissjóði Verslunarmanna (hér eftir LV) og hef gert fjölmargar athugasemdir við þessa samninga og mun rekja ástæður þess með ofansagt í huga.

Lífeyrissjóðirnir hafa nefnt þetta óskiljanlega gjaldeyrisbrask "gjaldeyrisvarnarsamninga" til að verjast gengissveiflum vegna skuldbindinga í íslenskum krónum. Gott og vel að skuldbindingar lífeyrissjóðanna eru í íslenskum krónum með verðtryggðu loforði langt inn í framtíðina. En kjarni málsins er einkar athyglisverður.

Erlendar eignir LV voru í árslok 2007 84,4 milljarðar og heildareignir sjóðsins 266,5 milljarðar. Iðgjöld í sjóðinn voru 16,3 milljarðar 2008 og útgreiðlur aðeins 4,8 milljarðar vegna mikillar söfnunar sem nú á sér stað innan kerfisins. Í því samhengi eru um 83% sjóðfélaga 49 ára og yngri sem þýðir að sjóðurinn þarf ekki að selja eignir til að standa undir skuldbindingum sínum næstu 18-20 árin eða á meðan iðgjöldin standa undir útgreiðslum.

Erlendar eignir LV voru á þessum tíma 32% af heildareignum og má því ætla að sjóðurinn þurfi ekki að losa erlendar eignir sínar næstu 30 árin að minnsta kosti eða yfir sama tímabil og erlendir gjaldmiðlar hafa 20 faldast í verði gagnvart íslensku krónunni þrátt fyrir gjaldeyrishöft.  

Lífeyrissjóðir eru langtíma fjárfestar og gengis sveiflur jafna sig út á mun skemmri tíma en skuldbindingar sjóðsins gefa nokkurn tíma til kynna. Eru því erlendar eignir sjóðanna í raun verðtryggðar þar sem gengisþróun skilar sér á endanum út í verðlagið. Einnig er nauðsynlegt að dreifa áhættu með erlendum fjárfestingum til að geyma ekki öll eggin í sömu körfunni. 

Lífeyrissjóðir hafa gott tryggingafræðilegt svigrúm til að mæta skammtímasveiflum á mörkuðum. Þ.e. að sjóðirnir hafa heimild til að reka sig með 10-15% halla/afgang í ákveðin tíma til að mæta sveiflum eða 5% vikmörk í 5 ár.

Þá kemur stóra spurningin.

Af hverju í ósköpunum gerði LV gjalmiðlasamninga rétt fyrir hrun upp á 93,2 milljarða króna eða mun hærri upphæð en erlendar eignir sjóðsins gáfu tilefni til?

Hvað og hverja var raunverulega verið að verja?

Braut forstjóri sjóðsins lög og samþykktir sjóðsins?

Tap sjóðsins vegna samninganna hleypur á tugum milljarða króna en hluta tapsins var skuldajafnað á móti kröfum sjóðsins í skuldabréfum bankanna en eftirstöðvar eru að mestu óuppgerðar í bókum sjóðsins og ríkir töluverð óvissa um endanlegt tap.

Samþykktir sjóðsins kveða á um að allar ráðstafanir á fjármunum sjóðfélaga sem eru óvenjulegar eða mikilsháttar skuli gerðar með sérstakri heimild frá stjórn sem ekki var gert í þessu tilfelli samkvæmt svari þeirra stjórnarmanna sem ég hef rætt við. Einnig segir í lögum nr.36/10 um skyldutryggingar lífeyrisréttinda að lífeyrissjóðir megi eingöngu gera afleiðusamninga sem draga úr áhættu sjóðsins sem er erfitt að álykta að svo hafi verið að ofansögðu. Því til stuðnings kemur fram í 4.bindi rannsóknarskýrslu alþingis á bls. 131-134 að óskiljanleg áhættusækni LV við gerð slíkra samninga hljóti að skýrast á von stjórnenda um skjótfengin gróða sem aftur brýtur í bága við samþykktir sjóðsins og lög.

Í ljósi tengsla forstjórans fyrrverandi við þau fyrirtæki sem tóku stöðu gegn íslensku krónunni vakna upp fleiri spurningar en svör og ein þeirra spurninga er hvort forstjórinn fyrrverandi hafi vísvitandi ætlað að færa fjármuni frá sjóðnum til þeirra fyrirtækja sem gerðu samninga á móti í gegnum banka sem hafði sterk tengsl við sjóðinn og öfugt.

Enn eitt dæmið um dæmalausa stjórnsýslu á íslandi er að forstjórinn fyrrverandi Þorgeir Eyjólfsson sem tapaði milljarða tugum á mjög svo vafasömu gjaldeyrisbraski LV skuli hafa verið ráðin til seðlabanka íslands til að stýra afnámi gjaldeyrishafta.

Stjórnendur LV sem eru margir þeir sömu og voru í stjórn sjóðsins þegar umræddir samningar voru gerðir hafa neitað að skoða málið frekar. Þeir hafa einnig alfarið hafnað að veita sjóðfélögum aðgang að samningunum og forsendum þeirra.

Það er ekki ný bóla að kerfið þráast við að draga stjórnendur fyrirtækja eða sig sjálfa til ábyrgðar á gjörðum sínum. Þvert á móti keppast þeir við að byggja upp og verja sömu kerfisvilluna á sömu brauðfótum og hrundi, í skjóli trúnaðar, bankaleyndar og algjörrar þagnarskyldu.

Ragnar Þór Ingólfsson 

Stjórnarmaður í VR og sjóðfélagi í Lífeyrissjóði Verslunarmanna.

 

Verður Andrés Önd næsti forseti?

Nú hefur Þorgeir Eyjólfsson verið ráðinn til Seðlabanka íslands til að stýra losun gjaldeyrishafta. Það væri svo sem ekki til frásagnar nema fyrir þá staðreynd að undir stjórn Þorgeirs tapaði Lífeyrissjóður verslunarmanna gríðarlegum upphæðum á gjaldeyrisbraski Þorgeirs, sem gerði framvirka gjaldmiðla samninga fyrir hönd Lífeyrissjóð verslunarmanna upp á 93 milljarða rétt fyrir hrun. Ekki sér fyrir endann á tapi sjóðsins vegna þessa en það hleypur á milljörðum ef ekki milljarðatugum.

Þessi óskiljanlega áhættusækni, eins og það er orðað í Rannsóknarskýrslu Alþingis, var kannski ekki svo ótrúleg í ljósi tengsla forstjórans fyrrverandi við þau félög sem aftur tóku stöðu gegn íslensku krónunni.

Í ljósi þess að gjaldeyrisbrask Þorgeirs sem að öllum líkindum braut lög um skyldutryggingar lífeyrisréttinda og samþykktir sjóðsins hlýtur að teljast með hreinum ólíkindum að maðurinn skuli stýra gjaldeyrisviðskiptum þjóðarinnar og er kannski enn eitt dæmið um þá dæmalausu stjórnsýslu sem á borð er borin fyrir Alþýðu þessa lands.

Verður Hannes Smárason næsti Seðlabankastjóri? Eða Ragnar Önundarson næsti forstjóri samkeppniseftirlitsins?

Ragnar Þór Ingólfsson 

Stjórnarmaður í VR.

150 milljarðar frá heimilum til lífeyrissjóða.

Mikið er talað um gróða bankanna og heimtur þeirra vegna vildarkjara á skuldum heimilanna.

Það vill gleymast í umræðunni að íslenskir lífeyrissjóðir hafa eignafært yfir 150 milljarða í verðbætur á fasteignalánum almennings frá ársbyrjun 2008. Og hafa þar af leiðandi stórlagað eignastöðu sína eftir glórulaust útrásarsukkið á kostnað eigin sjóðfélaga.

Það er ekki nóg með að sjóðfélagar horfi á eftir eftirlaunum sínum í svarthol meingallaðs fjármálakerfis heldur horfum við á vafasamar verðbæturnar notaðar til endurreisnar sömu kerfisvillunnar og hrundi eins og spilaborg á haustmánuðum 2008.

Að halda því fram að verðtrygging fjárskuldbindinga ein og sér tryggi sjóðsfélögum verðtryggðan lífeyri er einfaldlega galið.Það eru gæði fjárfestinganna sem tryggja afkomu sjóðanna og sjálfbærni okkar eftir að vinnuskyldu líkur sem tryggir áhyggjulaust ævikvöld.

Það er vert að skoða málflutning varðhunda lífeyriskerfisins sem kalla það hornstein íslensks samfélags og finna lífeyriskerfum nágrannaríkjanna, sem kennd eru við gegnumstreymiskerfi, allt til foráttu. Gegnumstreymiskerfi gengur í stuttu máli út á að skattkerfið stendur undir lífeyri þar sem lítil söfnun og sjalfbærni á sér stað.

Í því samhengi hlýtur maður að spyrja sig hvort skylduaðild að lífeyrissjóðum sé eitthvað annað en skattur og þegar horft er til eigna lífeyrissjóðanna sem samanstendur af stærstum hluta af skuldum sjóðsfélaganna sjálfra.

Af um 2.000 milljarða meintum eignum lífeyrissjóðanna liggja um 900 milljarðar í verðtryggðum okurvaxta húsnæðislánum almennings og skuldabréfum ríkisins, bæjar og sveitarfélaga.Mikil óvissa ríkir svo um raunverulegt virði þeirra eigna sem eftir standa sem eru margar vafasamar í meira lagi.

það er ekki svo að sá sem þetta skrifar sé á móti lífeyrissjóðum og því þarfa verki að sjóðsfélagar standi sem best að vígi eftir að vinnuskyldu líkur.

Kerfið í þeirri mynd eins og það er í dag gengur einfaldlega ekki upp. Við sjáum fram á að stór hluti lífeyrisþega framtíðarinnar fara stórskuldugir og eignalausir á lífeyri og þurfa að reiða sig á Ponzi uppbyggingu meingallaðs kerfis sem aftur reiðir sig á meingallað fjármála og markaðskerfi sem er dæmt til að hrynja með kerfisbundnum hætti.

Væri ekki ráð að koma þröngum sérhagsmunaklíkum og afætum frá kerfinu þar sem rekstrarkostnaður er að lágmarki 5 milljarðar á ári og huga að framtíðinni með hag sjóðsfélaga að leiðarljósi.

Þeir sjóðsfélagar sem standa best í dag fóru skuldlausir á lífeyri með þak yfir höfuðið sem árangur ævistarfsins í stað innihaldslausra loforða.

Það er með ólíkindum að í svo litlu landi skuli vera rekin tvö almannatryggingakerfi, annað af ríkinu og hitt af aðilum vinnumarkaðarins í gegnum yfir 30 lífeyrissjóði sem haga sér eins og ósnertanlegir mafíósar þegar sjóðfélagar voga sér að benda á augljósa annmarka kerfisins.  

Ragnar Þór Ingólfsson 

Stjórnarmaður í VR

 

Gríðarlegt tap lífeyrissjóða og sjóðsfélagar girtir upp fyrir haus.

Eftir fall N1 er komið í ljós hversu vafasöm útlán lífeyrissjóða voru til fyrirtækja þar sem engir fyrirvarar eða kröfur um veð og hámarks skuldsetningu voru gerðar á meðan sjóðsfélagar sjálfir voru girtir upp yfir haus með greiðslumati, tryggu veði, verðtryggingu og sjálfskuldarábyrgð.

 

Milljarðar afskrifaðir vegna N1

 

Það er fróðlegt að lesa fréttatilkynningu sem fylgdi frá Lífeyrissjóði verslunarmanna sem gefur í skyn að sjóðsfélagar þeirra séu hólpnir vegna þess að sjóðurinn átti engar kröfur á N1 og verða því ekki fyrir fjárhagslegu tjóni vegna þessa. Rétt er að benda á að íslenskir lífeyrissjóðir hafa raðað sér niður og tekið hver fyrir sig sterka stöðu með hinum ýmsu viðskiptablokkum sem í tilfelli Lífeyrissjóðs verslunarmanna var Síminn og tengd félög. Það kæmi ekki á óvart að tap N1 verði smávægilegt miðað við tap sjóðsins á skuldabréfaútgáfunni Simi 0601 en útboðslýsing þess fylgir með greininni sem viðhengi og má þar sjá hversu glórulausar lánveitingar þetta voru og er gott dæmi um lánveitingar lífeyrissjóða til fyrirtækja.

 

Í tilefni þess að Guðmundur Gunnarsson hefur nú verið kjörinn stjórnarformaður lífeyrissjóðsins Stafa sem hlýtur að teljast áhugavert þar sem verkafólk sér aftur og aftur á eftir leiðtogum sínum í valdamestu stöðurnar í íslensku viðskiptalífi.  

 

Grein sem ég skrifaði í desember 2010 um lánveitingar lífeyrissjóðsins Stafa til N1.

12.12.2010 | 20:21

Konungar Lýðskrumsins?

Í stað þess að svara málefnalegum og gagnrýnum spurningum kjósa verkalýðskóngarnir (milljónaklúbburinn) að tala sig í kringum hlutina með slíkum hætti að umbjóðendur þeirra sitja ringlaðir eftir. Þeir kjósa að fela sig á bakvið þögnina sem einkennir handónýta verkalýðsforystuna og fílabeinsturninn sem þeir búa í. 

Guðmundur Gunnarsson formaður rafiðnaðarsambandsins og vara stjórnarmaður í lífeyrissjóðnum Stöfum fer hamförum gegn þeim sem opna á sér munninn gagnvart lífeyrissjóðunum og leyfa sér að gagnrýna þá. Hann talar um heilindi og vönduð vinnubrögð hjá stjórnendum lífeyrissjóðanna þá sérstaklega hjá sínum lífeyrissjóði,Stöfum, þar sem hann er vara stjórnarmaður. Allir sem halda öðru fram eru lýðskrumarar af verstu sort.

Af því tilefni er ég með spurningu til Guðmundar sem hann hefur fengið í athugasemda færslur sínar en eyðir spurningunni jafnharðan út og ég set hana inn. Reyndar hefur Guðmundur og aðrir samkóngar hans fengið ráðleggingar PR-þræla sinna að spurningum frá mér verði alls ekki svarað með opinberum hætti hverjar sem þær kunna að vera. Því hef ég ákveðið að spyrja hann aftur á heimasíðu minni og þannig með áberandi og opinberum hætti. 

Af hverju eru starfsmenn N1 skyldaðir til að borga í lífeyrissjóðinn Stafi? Er það vegna þess að stærsti einstaki skuldari Stafa er N1?

Samkvæmt samtali mínu við stjórnarmann Stafa sem einnig er starfsmaður N1 og stjórnarmaður í VR,  fóru þessar stærstu lánveitingar sjóðsins ekki fyrir stjórn. Eru þetta faglegu vinnubrögðin með sparifé launafólks sem Guðmundur Gunnarsson er alltaf að tala um? Getur þú sem varastjórnarmaður í Stöfum lífeyrissjóði svarað mér hvort samþykktir og vinnureglur sjóðsins voru brotnar og eru þetta vinnubrögðin sem tíðkast hjá lífeyrissjóðum almennt? Hver er skuldastaða N1 og hverjar eru tryggingar, ef einhverjar eru, í skuldabréfalánum sjóðsins til N1? N1 er skuldsett langt umfram verðmæti og samkvæmt mínum heimildum eru skuldabréfalán Stafa, aftast í kröfuröðinni.

Hverjar verða raunverulegar heimtur þessara lána?

Í ársskýrslu Stafa á bls.15 kemur fram að N1 er langstærsti skuldari sjóðsins, síðan er farið yfir afskriftir á skuldabréfum frá hruni sem sýnir að Stafir voru í nákvæmlega sömu fjárfestingavitleysunni og aðrir sjóðir. 

Úr Samþyktum og vinnureglum Stafa lífeyrissjóðs. 

5.5 Stjórn sjóðsins fer með yfirstjórn hans. Stjórnin skal fjalla um allar meiriháttar ákvarðanir varðandi stefnumótun og starfsemi sjóðsins. Hún skal annast um að nægjanlegt eftirlit sé haft með bókhaldi og meðferð fjármuna sjóðsins. Stjórn sjóðsins ræður framkvæmdastjóra, ákveður laun hans og önnur starfskjör og setur honum starfsreglur. Stjórn sjóðsins ræður forstöðumann endurskoðunardeildar eða semur við sjálfstætt starfandi eftirlitsaðila til að annast skipulagningu innri endurskoðunar. Stjórn skal einnig móta innra eftirlit lífeyrissjóðsins og skjalfesta eftirlitsferla.

5.5.2 Framkvæmdastjóri annast daglegan rekstur sjóðsins í samræmi við mótaða stefnu og fyrirmæli sem stjórn hefur gefið. Framkvæmdastjóri ræður starfsmenn til sjóðsins. Framkvæmdastjórinn er ekki kjörgengur sem stjórnarmaður í lífeyrissjóðnum. Ákvarðanir sem eru óvenjulegar eða mikils háttar skal framkvæmdastjóri aðeins taka með sérstakri ákvörðun stjórnar eða samkvæmt áætlun sem samþykkt hefur verið af stjórninni. Sé ekki unnt að bera meiriháttar ákvarðanir undir stjórnarfund, skal haft samráð við formann stjórnar og aðra stjórnarmenn eftir föngum. Slíkar ákvarðanir skal síðan taka fyrir á næsta stjórnarfundi.

5.7 Stjórnarmaður lífeyrissjóðs eða framkvæmdastjóri má ekki taka þátt í meðferð máls ef hann hefur hagsmuna að gæta sem kynnu að fara í bága við hagsmuni sjóðsins. Sama gildir ef um er að ræða ákvarðanir sem tengjast fyrirtæki þar sem stjórnarmaður kann að eiga umtalsverðra hagsmuna að gæta sem eigandi, stjórnarmaður eða starfsmaður. Skylt er þeim, sem í hlut á, að upplýsa um aðstæður sem valda kunna vanhæfi samkvæmt framansögðu.  

5.7.1 Stjórn sjóðsins og framkvæmdastjóri mega ekki gera neinar þær ráðstafanir sem bersýnilega eru til þess fallnar að afla ákveðnum sjóðfélögum, fyrirtækjum eða öðrum ótilhlýðilegra hagsmuna, umfram aðra eða á kostnað sjóðsins.

Í stað þess að stappa stálinu í launafólk og standa í lappirnar, tala verkalýðskóngarnir um ábyrgar kröfur og hversu lítið sé til skiptanna.

Í stað þess að efla samstöðu ala þeir á meðvirkni,uppgjöf og hræðslu.

Þeir eru Konungar Lýðskrumsins!

Þetta er einungis lítið brot af vafasömum útlánum lífeyrissjóðanna.

Ragnar Þór Ingólfsson

Stjórnarmaður í VR

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• simi_06_1_-_skraningarlysing_2_0.pdf

Lífeyrissjóðir og verðtrygging.

Það hefur margoft komið fram í málflutningi forsvarsmanna lífeyrissjóðakerfisins að lífeyrir sé verðtryggður. Í almenna kerfinu er lífeyrir ekki verðtryggðari en svo að sjóðirnir hafa heimild og lögbundna skyldu til að skerða lífeyri einhliða reynist þeim erfitt að standa undir þeirri ávöxtunarkröfu sem loforð þeirra byggist á.

Í opinbera kerfinu er lífeyrir verðtryggður með ríkisábyrgð sem erfitt er að sjá hvernig skattgreiðendur geta staðið undir, eftir að sjóðirnir töpuðu stórum hluta eigna sinna í kerfishruni sem ekki sér fyrir endann á.

Verðtryggingin í lífeyriskerfinu gerir því lítið annað en að mismuna lífeyrisþegum gróflega eftir því hvort kerfið þeir greiða í eða eftir því hvort þeir skulda eða ekki.

Hversu vel er lífeyrir "verðtryggður" í almenna kerfinu?

Fæstir sjóðsfélagar ná upp í lágmarks viðmið þrátt fyrir yfir 40 ára tilvist kerfisins í þeirri mynd sem við þekkjum það í dag.

Heimtur sjóðsfélaga, sem hafa greitt í kerfið í 40 ár eða meira, eru sláandi litlar þrátt fyrir að lífeyrissjóðirnir hafi frá 1979 í stórauknum mæli fjárfest með verðtryggðum hætti. Nær allt launafólk sem greitt hefur í kerfið í 40 ár eða meira þarf viðbótargreiðslur frá ríkinu í gegnum Tryggingastofnun til að ná upp í lágmarks viðmið. Ríkið greiðir yfir 41.000 einstaklingum rúmlega 53,5 milljarða á ári í lífeyri eða helmingi meira en lífeyrissjóðirnir greiða út þrátt fyrir 60 ára tilvist. Nokkrir voru stofnaðir upp úr 1950, kerfinu komið á í núverandi mynd árið 1969 og lögbundið 1997. Þessar tölur eru fyrir utan opinbera kerfið.

Það er skiljanlegt að gamla fólkið klóri sér í hausnum yfir verðtryggða lífeyrinum sem hækkar ekki neitt. Því ef hann hækkar, skerðist það sem uppá vantar frá ríkinu til að ná lágmarks tryggingavernd.

Á meðan lífeyrissjóðir lána fyrirtækjum verðtryggð hávaxtalán út á kampavín og kavíar, þar sem eina tryggingin er verðlaus pappírinn sem upphæðin er skrifuð á, er sjóðfélögum lánað út á fasteignaveð með 65% hámarks veðhlutfall og sjálfskuldarábyrgð á fyrsta veðrétti eða með tryggu lánsveði. Sjóðsfélagar horfa svo á eigið fé sitt tekið eignarnámi af lífeyrissjóðum sem aftur fjárfesta iðgjöldum okkar og verðbótum í sama svartholið og kom þjóðarbúinu og samfélaginu á hliðina.

Það sem raunverulega lagaði eignastöðu lífeyrissjóðanna eftir hrun og til dagsins í dag eru rúmlega 130 milljarða verðbætur á fasteignalánum almennings. Þessi gríðarlega eignatilfærsla í gegnum verðtryggingu fjárskuldbindinga á okkar mikilvægasta lífeyri er afleiðing óráðsíu sjóðanna í fjárfestingum. Hverjir bera ábyrgð á fjármagni í umferð og óábyrgri útlánaþenslu sem aftur skapar verðbólgu?

Skilgreina þarf eignahlut almennings í fasteignum sem lífeyri.

Með því að skilgreina fasteignir okkar sem lífeyri gefst lífeyrissjóðum kostur á að lækka vexti til húsnæðislána með því að tengja áunnin lífeyrisréttindi eignamyndun í fasteign. Ef lánið rýrnar eykst eignarhlutur (lífeyrir) en áunnin réttindi skerðast á móti og öfugt. Þetta gerir lífeyrissjóðum skylt að taka tillit til gríðarlegra hagsmuna sem almennir sjóðsfélagar eiga með eiginfjármyndun í fasteignum og hefði sjóðunum verið lagalega skylt að taka afstöðu með almennum skuldaleiðréttingum hefði þessi skilgreining verið til staðar. Í þessu samhengi þurfa lífeyrissjóðir ekki að berjast gegn afnámi verðtryggingar af sömu hörku og þeir hafa þegar gert hingað til.

Aðrir kostir eins og að lífeyrissjóðir bindi frekar skuldbindingar sínar í eigin eignamyndun sjóðfélaga sinna hafa minni þensluáhrif á innlenda fjármálamarkaði og sjóðfélagar þurfa síður að eiga allt undir misgáfulegum ákvörðunum misviturra forstjóra. Lífeyrir er óaðfararhæfur og væri því ómögulegt að hirða þennan mikilvæga eignahlut okkar ef ófyrirsjáanleg áföll dynja yfir.

Þeir lífeyrisþegar sem standa best í dag fóru skuldlausir á lífeyri og höfðu þak yfir höfuðið sem árangur ævistarfsins í stað innihaldslausra loforða.

Frá ársbyrjun 2008 hafa lífeyrissjóðirnir eignafært yfir 130 milljarða í verðbætur á fasteignalánum almennings.

Þetta eru tölur fyrir utan þá tryggingafræðilegu leiðréttingu sem sjóðirnir áttu að ná í gegnum húsnæðis skuldabréfavafninginn frá Lúxemborg sem SÍ kom yfir til lífeyrissjóðanna á vildarkjörum til að laga skelfilega stöðu þeirra á kostnað sjóðsfélaga sjálfra.

Það er ljóst að með þessum tölum sannast sú gríðarlega mismunun á milli sjóðsfélaga sem kerfið elur á vegna verðtryggingarinnar. Þeir sjóðsfélagar sem skulda taka á sig kerfisbundna eignaupptöku til að standa skil á lífeyri þeirra sem skuldlausir eru. Skýrasta dæmið eru sjóðsfélaga lánin þar sem flestir lífeyrissjóðir lána að hámarki 65% af fasteigna mati eða metnu markaðsvirði á fyrsta veðrétti á meðan fyrirtækjum er lánað með litlum sem engum tryggingum eða nokkrum fyrirvörum um hámarks skuldsetningu eða fyrirvörum um lágmarks eiginfjárstöðu.

Ætli skuldabréf símans simi 06 01 sem var klæðskerasaumað hávaxta kúlulán fyrir lífeyrissjóðina fáist nokkurn tíma greitt? Eða raunverulegt virði þeirra hlutabréfa sem lífeyrissjóðirnir hafa skuldbreytt úr töpuðum skuldabréfalánum til stórfyrirtækja þar sem N1 er nýjasta rósin í það óheilla hnappagat. 

Við þekkjum dæmi um verðtryggðar skuldabréfaútgáfur útrásarfélaga sem hafa farið í nauðasamninga nú þegar en heimtur af slíkum samningum eru afar hæpnar svo vægt sé til orða tekið, þrát fyrir að vera eignafærðar í botn í bókum sjóðanna.

Á meðan kerfið er uppfullt af innistæðulitlum verðtryggðum skuldabréfum sem ekki þarf að losa vegna gríðarlegrar sjóðsöfnunar sem nú á sér stað, geta sjóðirnir hagrætt eignastöðu sinni á kostnað þeirra sem greiða í kerfið, eða á meðan iðgjöldin standa undir útgreiðslum.

Nokkur dæmi eru um útgáfur sem voru klæðskerasaumaðar fyrir háa verðtryggða ávöxtunarkröfu sjóðanna og ólíklegt er að skili sér til baka að fullu eða nokkru leiti.

Ef við tökum skuldabréfaútgáfu Símans og förum yfir útboðslýsingu bréfsins sem var lokað útboð fyrir sjóðina, útgefið í ársbyrjun 2006, að nafnvirði 15 milljarða og verðtryggt á 6% vöxtum með einum gjalddaga á höfuðstólnum, sem er  komin yfir 20 milljarða, þann 2 Apríl 2014.

Í efnahagsreikningi símans sem fylgir útboðslýsingu skuldabréfanna sem heitir Sími 06 1 kemur fram að á árunum 2004 til 2005 er viðskiptavild félagsins hækkuð úr 970 milljónum í 58.5 milljarða og langtímaskuldir höfðu á sama tíma hækkað úr 4.7 milljörðum í 44.6 milljarða á einu ári.

Þegar lífeyrissjóðirnir veita svo kúlulán í formi skuldabréfakaupa án ofangreindra fyrirvara þegar fyrrgreindar upplýsingar eru að fullu ljósar í útboðsgögnum hljóta sjóðsfélagar að spyrja sig hvort sjóðirnir hafi farið eftir 36gr. Laga um samspil ávöxtunar og áhættu.   

36. gr. Stjórn lífeyrissjóðs skal móta fjárfestingarstefnu og ávaxta fé sjóðsins með hliðsjón af þeim kjörum sem best eru boðin á hverjum tíma með tilliti til ávöxtunar og áhættu.

Sjá viðhengi með grein minni þar sem hægt er að skoða þessa ótrúlegu skuldabréfaútgáfu.

Mörg dæmi eru um útgáfur sem þessar og annað dæmi sem ég hef skrifað um eru lánveitingar lífeyrissjóðs Stafa til N1. Starfsmenn N1 eru skyldaðir til að greiða í Stafi og N1 er stærsti skuldari Stafa.

Í stjórn og varastjórn Stafa er svo starfsmaður N1 og stjórnarmaður í VR ásamt fyrrverandi formanni rafiðnaðarsambandsins, en launafólki til mikillar lukku varð einum sirkusapanum færra þegar hann lét af störfum.

Það væri áhugavert að vita hvert raunverulegt tap sjóðsins verður vegna falls N1. 

Þar sem lífeyrissjóðirnir hafa verið aftarlega á merinni varðandi heimtur af slíkum lánveitingum á kostnað verðtryggingar og hárra vaxta hlýtur að vakna sú spurning hvort megin tilgangur sjóðskerfisins sé að dæla óábyrgum og óöruggum útlánum út í atvinnulífið sem á helming stjórnarsæta í sjóðunum og í raun stjórnar kerfinu?

Þó stórt sé spurt er spurningin eðlileg vegna þess hversu mikilla trygginga sjóðirnir krefja eigin sjóðsfélaga sem aftur eiga að njóta góðs af ávinningi ævistarfsins eftir að vinnuskyldu líkur.

Með óskiljanlegri áhættusækni brutu nokkrir sjóðir lög um skyldutryggingar lífeyrisréttinda með gerð afleiðusamninga. Samkv.lögum nr.36 er sjóðunum heimilt að gera afleiðusamninga sem draga úr áhættu sjóðsins.

Raunin er að sjóðir eins og lífeyrissjóður verslunarmanna sem gerði afleiðusamninga á móti 40% af heildareignum  eða öllum erlendum eignum sínum þrátt fyrir að iðgjöld standi undir útgreiðslum næstu 15-17 árin. Þjónaði það sjóðnum engum tilgangi að gera gjaldmiðlasamninga (afleiðusamninga) til að verja framtíðarskuldbindingar sínar.

Erlendar eignir sjóðsins voru í raun verðtryggðar því sveiflur á gengi jafna sig út á mun skemmri tíma en framtíðar skuldbindingar sjóðsins gáfu til kynna. Það er því alveg ljóst að lífeyrissjóður verslunarmanna gerði mjög áhættusama afleiðusamninga þar sem gríðarlegir fjármunir töpuðust sem ekki sér fyrir endann á.

Til að setja þetta í samhengi var danska krónan 1 DK á móti 1 ISK við síðustu myntbreytingu. 

36gr.Lífeyrissjóður skal takmarka áhættu í erlendum gjaldmiðlum í heild við [50%]³⁾ af hreinni eign sjóðsins.

Það merkilega er að með gerð gjalmiðlasamninga sáu sjóðstjórnir til þess að erlendar fjárfestingar báru eingöngu nafnávöxtun erlendra verðbréfasjóða eftir að gengis/verðtrygging erlendra eignasafna var samin burt. Sú ávöxtun er aftur töluvert undir gildandi viðmiði 3,5% raunávöxtunar reglunnar og því ljóst að sú regla var einnig brotin með gerð gjalmiðlasamninga.      

Það var því ekki að undra að rannsóknarnefnd alþingis gerði alvarlegar athugasemdir við ótrúlega áhættusækni lífeyrissjóða við gerð gjaldmiðlasamninga.

Var sú áhættusækni svo ótrúleg í ljósi náinna tengsla sem æðstu stjórnendur höfðu við þau félög og fjármálafyrirtæki sem samningarnir voru gerðir við? Voru þetta meðvitaðar eignatilfærslur sem fóru úr böndunum?

Einnig er áhugavert að skoða opinber gögn úr kauphöll íslands, 20 stærstu, sem er yfirlit yfir tuttugu stærstu eigendur tuttugu stærstu fyrirtækja á markaði. Þar er hægt að sjá hvernig nokkrir stærstu sjóðirnir unnu náið saman í fjárfestingum árin fyrir hrun og einnig athyglisvert ef skuldabréfalán sjóðanna til fyrirtækja er skoðuð í því samhengi, hvaða sjóðir stóðu með hvaða viðskiptablokkum osfrv. Stafir voru með sterka stöðu í N1, Lífeyrissjóður verslunarmanna og Gildi unnu náið saman og tóku gríðarlega sterka stöðu með félögum tengdum Bakkavarabræðrum og Kaupþingi. Stapi fjárfesti duglega suður með sjó, Almenni lífeyrissjóðurinn sem var hýstur í Glitni tók sterka stöðu með Baugsfélögum og svo mætti lengi telja.

Tengslin eru nokkuð skýr en óskiljanleg þegar kemur að hag hins almenna sjóðsfélaga sem þarf að súpa seiðið af tapinu í formi skerðingar á lífeyrisréttindum og eignaupptöku í formi verðbóta.

Í samþykktum flestra lífeyrissjóða má finna klausu sem þessa: Ákvarðanir sem eru óvenjulegar eða mikils háttar skal framkvæmdastjóri aðeins taka með sérstakri ákvörðun stjórnar.

Flestar ákvarðanir um meiriháttar ráðstöfun á fjármunum lífeyrissjóða, hvort sem um lán til fyrirtækja eða afleiðusamninga, fara sjaldan eða aldrei fyrir stjórnir. Meiriháttar ákvarðanir eru oftast teknar af fámennum hópi bakherbergisstjórnenda,sjóðsstjóra og framkvæmdastjóra.

Fjárfestingar tengdar atvinnulífinu eru þær fjárfestingar sem sjóðirnir hafa tapað hvað mest á. Er ekki ráð að skoða þær staðreyndir áður en venjulegt fólk er sakað um óheilindi gagnvart gömlu fólki við það eitt að leita réttar síns vegna forsendubrests sem er á ábyrgð þeirra sem m.a. stjórna kerfinu og þykjast sitja í traustu umboði alþýðunnar.

Í ljósi þess að sjóðsfélagar sjálfir hafa lítið sem ekkert að segja um hverjir stjórna eftirlaunasjóðum okkar og stjórnirnar sjálfar koma sjaldnast að ákvarðanatöku um einstakar fjárfestingar, á hugtakið fé án hirðis einkar vel við. 

Það er ljóst að há ávöxtunarkrafa lífeyrissjóðanna og verðtrygging skiptir engu máli um afkomu þeirra og hag sjóðsfélaga sjálfra, nema til hins verra. Nú þegar hafa sjóðirnir tryggt sér verðbætur upp í rjáfur af flestum verðtryggðum eignasöfnum sínum og er löngu farið að flæða yfir þá fötu.

Í lífeyrismálum hafa aðilar vinnumarkaðarins náð saman um að skrúfa lífeyirisiðgjöld í 15,5% fyrir árið 2020. Það hlýtur að vera lágmarkskrafa skattgreiðenda að sömu aðilar geri grein fyrir því hvernig sjóðirnir ætli að standa af sér kerfisbundin áföll fjármálamarkaða áður en þeir hækka iðgjöldin sem voru hækkuð síðast um 20% árið 2006 eða úr 10 í 12%. Ekki hefur spurningum verið svarað eins og um 500 milljarða halla á opinbera kerfinu sem skattgreiðendur þurfa að brúa næstu árin og þeirri lykilspurningu hvort þetta sjóðsöfnunarfyrirkomulag gangi á annað borð upp. 

Atvinnurekendur kvarta sáran undan því að það séu engar fjárfestingar í atvinnulífinu á meðan lífeyrissjóðirnir kvarta undan því að lítið sé um fjárfestingakosti.

Þeir einstaklingar sem kvarta mest yfir þessu ástandi eru í forsvari fyrir báða þessa hópa. Er aðgerðarleysið og uppgjöfin meðvituð leið til að tryggja sérhagsmunahópum völd og til að tryggja aðilum vinnumarkaðarins, sem eru orðnir ríki í ríki, sífellt stærri hluta af heildarlaunum og launakostnaði einstaklinga og fyrirtækja með því að hækka iðgjöld í lífeyrissjóði og með stofnun endalausra sjóða innan SAASÍ sem sjóðsfélagar sjálfir fá afar takmarkaðar upplýsingar um?

Það er ekki ávöxtunarkrafan sem tryggir sjóðsfélögum áhyggjulaust ævikvöld heldur gæði fjárfestinganna og að sjóðirnir taki virkan þátt í að tryggja örugga og góða eignauppbyggingu sjóðsfélaganna sjálfra og stuðli þar af leiðandi að sjálfbærni okkar eftir að vinnuskyldu líkur.

Lífið er til að njóta þess alla ævina. Ekki bara hugsanlega eftir 67 ára aldur ef sjóðunum tekst að sneiða hjá kerfisbundnum markaðsáföllum, sem er álíka líklegt og varanlegur alheimsfriður án skulda

Það er óskemmtilega tilhugsun að verða byrði á börnin sín í framtíðinni í stað þess að verða sjálfbærari og virkari þegn. Lífeyriskerfið bíður einfaldlega ekki upp á annað.

Ragnar Þór Ingólfsson

Stjórnarmaður í VR

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Skuldabréf Símans.

Kjarasamningur – já eða nei?

Kjarasamningur – já eða nei?

"Verkalýðsforystan elur alþýðuna á uppgjöf og aumingjaskap. Lausnin gegn kúgun er samstaða launafólks og raunhæfur valkostur til að sniðganga valdið."

Greinin var birt í mogganum þann 14 maí.

Það skiptir í raun engu hvort launahækkanir verði 5, 10 eða 15% ef launafólki verður ekki tryggður einhver stöðugleiki vegna verðbólguáhrifa samningsins á skuldavanda heimilanna.

Það er ekkert í þessum samningi sem tryggir að kaupmáttur skili sér til launafólks annað en fyrirvarar um að haldnar verði nokkrar aukasýningar á þeim farsa sem birtist þjóðinni í formi „kjaraviðræðna“.

Það er ekkert sem tryggir millitekjufólki hækkanir og að atvinnurekendur geti ekki sniðgengið hækkanir með uppsögnum og endurráðningum á sömu gömlu kjörunum.

Það eina sem er tryggt í nýgerðum samningum er 10% verðbólga næstu 3 árin og telst það varlega áætlað þar sem verðbólguspár seðlabankans og hagdeildar ASÍ hafa aldrei staðist.

Lausn verkalýðshreyfingarinnar á skuldavanda heimilanna er að efla leigumarkað og félagslegt húsnæðiskerfi, styrkja hugmyndafræðilegt gjaldþrot ríkisstjórnarinnar og algjört úrræðaleysi.

Samningurinn tryggir fjármagnseigendum það litla sem eftir er af eiginfjárgrunni almennings ásamt því að fyrirtækin munu að öllum líkindum skila hækkunum samningstímans fljótlega út í verðlagið, ekki ósvipað og olíufyrirtækin eru fljótari að hækka en lækka.

Í lífeyrismálum hafa aðilar vinnumarkaðarins náð saman um að skrúfa lífeyirisiðgjöld í 15,5% fyrir árið 2020. Það hlýtur að vera lágmarkskrafa skattgreiðenda að sömu aðilar geri grein fyrir því hvernig sjóðirnir ætli að standa af sér kerfisbundin áföll fjármálamarkaða áður en þeir hækka iðgjöldin sem voru hækkuð síðast um 20% árið 2006 eða úr 10 í 12%. Ekki hefur spurningum verið svarað eins og um 500 milljarða halla á opinbera kerfinu sem skattgreiðendur þurfa að brúa næstu árin og þeirri lykilspurningu hvort þetta sjóðsöfnunarfyrirkomulag gangi á annað borð upp.

Þó að verkalýðshreyfingin tali niður verkfallsvopnið með hræðsluáróðri og samstöðuleysi eru aðrar leiðir færar til árangurs.

Það á að hafna þessum samningum og krefjast þess að samhliða launahækkunum verði launafólki tryggður stöðugleiki vegna húsnæðisskulda í formi breytinga á neysluvísitölugrunni eða þaki á vexti og verðbætur. Áætlun um afnám verðtryggingar hlýtur að vera krafa í því samhengi.

Frá því að verðtrygging launa var afnumin á sínum tíma hafa fjármagnseigendur, sem stjórna stöðugleikanum, haft beinan hag af óstöðugleika í formi verðbóta.

Hvernig væri að dreifa þessari ábyrgð þannig að stöðugleiki yrði allra hagur og ábyrgð þeirra sem eiga fjármagn eða stýra fjármagni í umferð yrði jöfnuð við hag almennings af stöðugu verðlagi?

Hvernig náum við slíku fram?

Ein af lífæðum fyrirtækja er aðgangur að eftirlaunasjóðum launafólks. Við getum komið í veg fyrir frekari fjárfestingar lífeyrissjóðanna í atvinnulífinu þar til framtíð launafólks og heimila verður tryggð. Það er með öllu óábyrgt að fjárfesta í atvinnulífi eða á markaði þar sem óstöðugleiki og verkföll eru yfirvofandi.

Verkalýshreyfingin á að stofna banka til að vinna gegn mismunun, okurvöxtum og kúgun sem venjulegt vinnandi fólk þarf að þola á hverjum einasta degi. Það þarf að veita skjól frá fjármálastofnunum sem lofa viðskiptavinum sínum endalausu einelti vegna forsendubrests, skrifi þeir ekki undir afarkosti eins og broslegar 110% leiðir sem verða orðnar 130% hið minnsta á samningstímabili kjarasamninga.

Helsta vopn fjármálafyrirtækja er samstaða gegn fólkinu til að hafa sem allra mest út úr þegar töpuðum kröfum. Með því að koma í veg fyrir að venjulegt fólk geti flúið til annarra banka ef því ofbýður ofbeldið.

Verkalýðshreyfingin er að velta yfir 10 milljörðum á ári og rekstrarkostnaður er ríflega 2-3 milljarðar. Okkur sem finnst uppskeran rýr og sú staðreynd að þeir sigrar sem hafa náðst í lánskjarabaráttunni hafa verið fyrir tilstilli einstaklinga sem hafa leitað réttar síns gegn grímulausu óréttlætinu á meðan verkalýðshreyfingin og ríkisstjórnin horfir á úr fjarlægð og kemur með hvert úrræðaleysið á fætur öðru sem yfirleitt er úrelt og úr sér gengið áður en það kemur til framkvæmda.

Nú er ljóst að forystusveit ASÍ ætlar að nota verðtrygginguna sem skiptimynt fyrir atkvæði inn í Evrópusambandið og ýta þannig alþýðunni til kosninga um aðild með byssustinginn í bakinu.

Svo rætnar eru pólitískar tengingar og pólitískar skoðanir æðstu ráðamanna verkalýðshreyfingarinnar að stórskaði mun hljótast af fyrir alþýðu þessa lands.

Atvinnurekendur kvarta sáran undan því að það séu engar fjárfestingar í atvinnulífinu á meðan lífeyrissjóðirnir kvarta undan því að lítið sé um fjárfestingakosti.

Þeir einstaklingar sem kvarta mest yfir þessu ástandi eru í forsvari fyrir báða þessa hópa. Er aðgerðarleysið og uppgjöfin meðvituð leið til að tryggja sérhagsmunahópum völd og til að tryggja aðilum vinnumarkaðarins, sem eru orðnir ríki í ríki, sífellt stærri hluta af heildarlaunum og launakostnaði einstaklinga og fyrirtækja með því að hækka iðgjöld í lífeyrissjóði og með stofnun endalausra sjóða innan SAASÍ.

Við höfum sýnt ábyrgð og umburðarlyndi og tryggt valdhöfum og fjármagnseigendum allt það svigrúm og allan þann stöðugleika sem innistæða er fyrir. Ég segi nei.

Höfundur er sölustjóri og stjórnarmaður í VR.

Af hverju að fella kjarasamninga?

Málflutningur verkalýðsforystunnar og dómsdagsspár ef kjarasamningar verði felldir er með svo miklum ólíkindum að maður spyr sig hverra hagsmuna þeir séu raunverulega að gæta og það ekki í fyrsta skipti.

Af hverju að fella nýgerða kjarasamninga?

Það skiptir í raun engu hvort launahækkanir verði 5, 10 eða 15% ef launafólki verður ekki tryggður einhver stöðugleiki vegna verðbólgu áhrifa samningsins á gríðarlegum skuldavanda heimilanna. Það er í raun ótrúlegt að SA skuli ekki taka á skuldamálum alþýðunnar því eina lífæð margra fyrirtækja er aukin neysla.

Það er ekkert í þessum samningi sem tryggir að kaupmáttur skili sér til launafólks annað en fyrirvarar um að haldnar verði nokkrar aukasýningar á þeim farsa sem birtist þjóðinni í formi "kjaraviðræðna".

Það er ekkert í þessum samningum sem tryggir millitekjufólki hækkanir og að atvinnurekendur geti ekki sniðgengið hækkanir með því að segja upp fólki og ráða svo aftur á sömu gömlu kjörunum.

Það eina sem er tryggt í nýgerðum samningum er 10% verðbólga næstu 3 árin og telst það varlega áætlað þar sem verðbólguspár seðlabakans og hagdeildar alþýðusambandsins hafa aldrei staðist frá því mælingar hófust.

Lausn verkalýðshreyfingarinnar á skuldavanda heimilanna er að efla leigumarkað og félagslegt húsnæðiskerfi, styrkja hugmyndafræðilegt gjaldþrot ríkisstjórnarinnar og algjört úrræðaleysi. BRAVÓ!

Samningurinn tryggir fjármagnseigendum það litla sem eftir er af eiginfjárgrunni almennings í fasteignum sínum ásamt því að fyrirtækin munu að öllum líkindum skila hækkunum samningstímans fljótlega út í verðlagið, ekki ósvipað og olíufyrirtækin eru fljótari að hækka en lækka.

Í lífeyrismálum hafa aðilar vinnumarkaðarins náð saman um að skrúfa lífeyirsiðgjöld í 15,5% fyrir árið 2020. Það hlýtur að vera lágmarks krafa skattgreiðenda að sömu aðilar geri grein fyrir því hvernig sjóðirnir komi til með að standa af sér kerfisbundin áföll fjármálamarkaða áður en þeir hækka iðgjöldin sem voru hækkuð síðast um 20% árið 2006 eða úr 10 í 12%. Ekki hafa spurningum verið svarað eins og 500 milljarða halli á opinbera kerfinu sem skattgreiðendur þurfa að brúa næstu árin og þeirri lykil spurningu hvort þetta sjóðsöfnunarfyrirkomulag í því formi sem það er í, gangi á annað borð upp. 

Hvað er til ráða og hvað á að gera?

Eru verkföll eina lausnin og af hverju í ósköpunum talar verkalýðshreyfingin niður verkfallsvopnið?

Af hverju hefur ekki verið haldin einn einasti samstöðufundur/mótmæli á vegum verkalýðshreyfingarinnar frá hruni?

Eru önnur ráð til ná kröfum okkar fram? 

Það á að hafna þessum samningum og krefjast þess að samhliða launahækkunum verði launafólki tryggður stöðugleiki vegna húsnæðisskulda í formi breytinga á neysluvísitölugrunni eða þaki á vexti og verðbætur. Áætlun um afnám verðtryggingar hlýtur að vera krafa í því samhengi.

Frá því að verðtrygging launa var afnumin á sínum tíma hafa fjármagnseigendur, sem stjórna stöðugleikanum, haft beinan hag af óstöðugleika í formi verðbóta.

Hvernig væri að dreifa þessari ábyrgð þannig að stöðugleiki verði allra hagur og ábyrgð þeirra sem eiga fjármagn eða stýra fjármagni í umferð verði jöfnuð við hag almennings af stöðugu verðlagi.  

Hvernig náum við slíku fram?

Ein af lífæðum fyrirtækja er aðgangur að eftirlaunasjóðum launafólks. Við getum hæglega réttlætt að launþegahreyfingin komi í veg fyrir frekari fjárfestingar lífeyrissjóðanna í atvinnulífinu þar til framtíð launafólks og heimila verði tryggð. Það er með öllu óábyrgt að fjárfesta í atvinnulífi eða á markaði þar sem óstöðugleiki og verkföll eru yfirvofandi.

Nýr Banki.

Til að vinna gegn mismunun, okurvöxtum og innheimtuofbeldi sem venjulegt vinnandi fólk þarf að þola á hverjum einasta degi, er að gefa fólki kost á að sniðganga valdið.

Að sniðganga valdið er að stilla fjármálafyrirtækjunum upp við vegg með stofnun banka og veiti þar með umbjóðendum sínum skjól frá hótunum banka og fjármálastofnana sem lofa viðskiptavinum sínum endalausu einelti vegna okurvaxta og forsendubrests, skrifi þeir ekki undir afarkosti eins og broslegar 110% leiðir sem verða orðnar 130% hið minnsta á samningstímabili kjarasamninga. 

Eitt helsta vopn fjármálastofnanna er samstaðan gegn fólkinu til að hafa sem allra mest út úr þegar töpuðum kröfum sínum, þeir sem geta borgað borga, þeir sem geta það ekki verða yfirskuldsettir til eilífðarnóns. Þetta er gert með því að koma í veg fyrir að venjulegt fólk geti flúið til annarra fjármálastofnanna ef því ofbíður þeir afarkostir sem í boði eru. 

Verkalýðshreyfingin er að velta yfir 10 milljörðum á ári og rekstrarkostnaður er ríflega 2 milljarðar. Okkur sem finnst uppskeran heldur rýr og sú staðreynd að þeir sigrar sem hafa náðst í baráttunni við ofbeldi fjármálafyrirtækja, hafa verið fyrir tilstilli einstaklinga sem hafa leitað réttar síns gegn grímulausu óréttlætinu og unnið mikilvægustu sigrana á meðan verkalýðshreyfingin og ríkisstjórnin horfir á úr fjarlægð og kemur með hvert úrræðaleysið á fætur öðru sem yfirleitt er úrhelt og úr sér gengið áður en það kemur til framkvæmda. 

Nú er ljóst að forystusveit ASÍ ætlar að nota verðtrygginguna sem skiptimynt fyrir atkvæði inn í evrópusambandið og ýta þannig alþýðunni til kosninga um aðild með byssustinginn í bakinu.

Svo rætnar eru pólitískar tengingar og pólitískar skoðanir æðstu ráðamanna verkalýðshreyfingarinnar að stórskaði mun hljótast af fyrir alþýðu þessa lands.

Atvinnurekendur kvarta sáran undan því að það séu engar og verði engar fjárfestingar í atvinnulífinu á meðan lífeyrissjóðirnir kvarta undan því að lítið sem ekkert sé um fjárfestingakosti.

Þeir tveir einstaklingar sem kvartar mest yfir þessu ástandi eru í forsvari fyrir báða þessa hópa.

Þetta er ekki í fyrsta skipti sem maður verður óþægilega ringlaður á málflutningi aðila vinnumarkaðarins.

Er aðgerðarleysið og uppgjöfin meðvituð leið til að tryggja sérhagsmunahópum völd og til að tryggja aðilum vinnumarkaðarins sem eru að verða einhverskonar Ríki í Ríki sífellt stærri hluta af heildarlaunum og launakostnaði einstaklinga og fyrirtækja með því að hækka iðgjöld í lífeyrissjóði og með stofnun endalausra sjóða innan SAASÍ.

Fellum samningana og látum þá sem fá ríflega greitt fyrir að sinna hagsmunagæslu fyrir okkar hönd, vinna vinnuna sína.

Við höfum sýnt ábyrgð og umburðalyndi og tryggt valdhöfum og fjármagnseigendum allt það svigrúm og allan þann stöðugleika sem innistæða er fyrir. Nú er nóg komið.

Ef við berjum ekki í borðið og segjum NEI! hingað og ekki lengra. Hvenær þá? 

Ragnar Þór Ingólfsson 

Stjórnarmaður í VR.

Rökþrota verka-lýðskrumari.

Tók þetta af heimasíðu Guðmundar Gunnarssonar eins af forsvarsmönnum verkalýðshreyfingarinnar og guðföður nýs kjarasamnings.

Guðmundur um Þór Saari sem leyfði sér að gagnrýna hina háu herra verkalýðshreyfingarinnar í Silfrinu í dag:

Þeir hafa ekki einu sinni haft fyrir því að kynna sér innihald kjarasamninganna og þau forsenduákvæði sem þar eru og halda því fram að þeir séu ekki verðtryggðir, sem er óitruleg fáfræði. Hver myndi gera 3ja ára samnuign ef hann væri ekki bundin við verðgólgu og genguið. Líklega bara liðsmönnum Hreyfingarinnar, ef litið er til tillagna þeirra.

Guðmundur heldur því fram að kjarasamningar séu verðtryggðir. Hann er líka einn af þeim sem telur lífeyri sjóðsfélaga almennu lífeyrissjóðanna verðtryggðan þrátt fyrir að sjóðirnir hafi heimild til að skerða lífeyri ótakmarkað, eftir því hvernig þeim gengur að ávaxta sig, en landsmenn þekkja þá sorgarsögu vel af eigin raun.

Er ekki lágmarks krafa launafólks að þeir sem þykjast fara með umboð okkar og hagsmuni þekki mikilvæg hugtök eins og verðtryggingu? Hvað er tryggt og hvað ekki? Hvað eru markmið og hvað eru viðmið?

Það er morgunljóst að rafmagnshagfræðingurinn Guðmundur Gunnarsson er ekki skarpasti hnífurinn í skúffunni þegar kemur að því að skilgreina mikilvæg hagfræðileg hugtök.

Minnist ég þess þegar Þór benti GG í Kastljós þætti á þá staðreynd að lífeyrissjóðir hafa eignafært yfir 126 milljarða í verðbætur á fasteignalánum almennings frá ársbyrjun 2008. Guðmundur sagði þetta rakalausan þvætting þrátt fyrir að Þór hafi stuðst við opinberar tölur frá Seðlabanka íslands. 

Það er aðeins pláss fyrir eina skoðun hjá verkalýðshreyfingunni. Allar aðrar skoðanir eru lýðskrum af verstu sort, þekkingaleysi og órökstuddar dylgjur. 

Það er kanski eðlileg skýring eftir allt saman á algjörum uppskerubresti launafólks.

Ragnar Þór Ingólfsson

Stjórnarmaður í VR.  

 

Nú verður launafólk að standa í lappirnar!

Nú verður launafólk að standa í lappirnar! Vegna þess að verkalýðsforystunni virðist fyrirmunað að gera það. Sá óskapnaður sem birtist launafólki í formi kjarasamninga sem undirritaðir voru í gær eru engu skárri en úrræðaleysið á skuldavanda heimilanna.

Þetta minnir óneytanlega á 110% leið bankanna sem verður orðin að minnsta kosti 130% á samningstímanum.

Þessi rúmlega 11% leið SAASÍ gerir ekkert nema að gulltryggja, til 3 ára, ömurlega stöðu launafólks í landinu og veita þeim sem með réttu áttu að gæta hagsmuna okkar eftir hrun syndaaflausn. Samningarnir undirstrika gríðarlega eignatilfærslu frá alþýðunni til fjármálastofnanna sem fá uppreisn æru með endanlegri uppgjöf launþegahreyfingarinnar gagnvart grímulausu óréttlætinu.

Það skiptir í raun engu hvort launahækkanir verði 5, 10 eða 15% ef launafólki verður ekki tryggður einhver stöðugleiki á þeim gríðarlega skuldavanda sem heimilin berjast við. Það er í raun ótrúlegt að SA skuli ekki taka á skuldamálum alþýðunnar, því eina lífæð margra fyrirtækja er aukin neysla.

Hvað er til ráða og hvað á að gera?

Það á að hafna þessum samningum og krefjast þess að samhliða launahækkunum verði launafólki tryggður stöðugleiki vegna húsnæðisskulda í formi breytinga á neysluvísitölugrunni eða þaki á vexti og verðbætur.

Hvernig náum við slíku fram?

Ein af lífæðum fyrirtækja er aðgangur að eftirlaunasjóðum launafólks. Við getum hæglega réttlætt það að launþegahreyfingin komi í veg fyrir frekari fjárfestingar lífeyrissjóðanna í atvinnulífinu þar til framtíð launafólks og heimila verði tryggð. Það er með öllu óábyrgt að fjárfesta í atvinnulífi eða á markaði þar sem óstöðugleiki og verkföll eru yfirvofandi.

Nú er ljóst að forystusveit ASÍ ætlar að nota verðtrygginguna sem skiptimynt fyrir atkvæði inn í evrópusambandið og ýta þannig alþýðunni til kosninga með byssusting í bakinu.

Nú er ljóst að umboðssvik verkalýðskónganna eru svo alvarleg í öllum skilningi að leitun er að öðru eins. Málflutningur þeirra einkennist af lýðskrumi og, er virðist, meðvitaðri uppgjöf. 

Það eitt að verkalýðshreyfingin ætli að hækka iðgjöld í lífeyrissjóði úr 12 í 15,5% til að trekkja upp almenna lífeyriskerfið til jafns við það opinbera, sem nú þegar inniheldur 500 milljarða skekkju sem skattgreiðendur þurfa að standa skil á miðað við óbreytt ástand, er ákveðin veruleikafirra sem er efni í stóra grein.

Látum ekki blekkjast. Ef það er einhvern tíma nausynlegt að standa í lappirnar og krefjast raunverulegra breytinga á þeirri kerfisvillu sem alþýða þessa lands þarf að þola, þá er það nú.

Eigum við að skrifa undir og samþykkja þennan óskapnað? Eigum við að samþykkja grímulaust ofbeldi fjármálafyrirtækja? Eigum við að viðurkenna að hrun fjármálakerfisins var okkur sjálfum að kenna og engum öðrum? Eigum við að skrifa undir og klappa verkalýðskóngunum á öxlina og þakka frábæra framistöðu við að gæta hagsmuna okkar frá hruni?

Nei Takk.

Ragnar Þór Ingólfsson

Stjórnarmaður í VR.